Stadsbomen van de toekomst

Bomen geven schaduw aan steden en koelen ze af door verdamping. Bomen helpen steden om het hoofd te bieden aan de twee grootste meteorologische uitdagingen van klimaatverandering: Hogere temperaturen en extreme neerslag. 

Bomen zijn daarom een ​​belangrijk onderdeel van stedelijke klimaatadaptatiestrategieën. Maar ook die kampen met klimaatverandering, stijgende temperaturen en langere periodes van droogte. Hun koelvermogen is afhankelijk van de watervoorziening. Als bomen een gebrek aan water hebben, kunnen ze niet meer efficiënt koelen. Bovendien zijn ze dan vatbaarder voor ziekten en plagen. Sparren gebruiken bijvoorbeeld hars om de schorskever af te weren.

En stadsbomen hebben sowieso moeilijke omstandigheden: Hogere temperaturen dan in de omringende natuur, verharde oppervlakken, schaarse wortelruimte, strooizout.
Het klimaat verandert en dat wordt steeds beter zichtbaar. Christian Hönig, boombeschermingsdeskundige bij Federatie voor milieu en natuurbehoud Duitsland schrijft:

"Voor het derde droge jaar op rij bestaat het risico op langdurige schade aan de laan-, straat- en parkbomen."

Veel stadsbomen hebben al problemen met het omgaan met de huidige klimatologische omstandigheden. We moeten verwachten dat de problemen alleen maar erger worden. De Duitse Federale Milieuagentschap gaat ervan uit dat de gemiddelde temperatuur op aarde tegen het jaar 2100 met 1,8 tot 4,0 graden Celsius zal stijgen.
De stadsbomen moeten dus bestand zijn tegen de klimatologische omstandigheden van de toekomst. En dat betekent: langere droogtijden en hogere gemiddelde temperaturen.  

Hier wil ik naar het onderwerp verwijzen Stadsbomen van de toekomst hebben voornamelijk betrekking op het aspect van boomsoorten. Om steden in de toekomst een gezonde boompopulatie te laten hebben, zijn echter verdere maatregelen van belang: aangepaste irrigatie, grotere gebieden waar regenwater kan wegsijpelen, grotere ruimtes voor wortels. Daarnaast meer plantengemeenschappen en goede groene netwerken.

Boomsoorten voor de toekomst

Welke bomen kunnen de steeds hete en droge zomers overleven - en tegelijkertijd de vorst het hoofd bieden?
De boswetenschappers Andreas Roloff, Stephan Bonn en Sten Gillner hebben de Matrix van klimaatsoorten  Gesport. Deze lijst bevat stadsboomsoorten en -heesters die aan beide criteria voldoen.
Enkele voorbeelden van inheemse stadsbomen en -heesters die zowel winterhard als droogtetolerant zijn:

• Veldesdoorn
• Grijze els
• Gewone jeneverbes
• Forest dennen
• Baden lijsterbes
• Gemeenschappelijke rotspeer
• Rock kers

 Enkele voorbeelden van niet-inheemse stadsbomen en -heesters die zowel winterhard als droogtetolerant zijn:

• Esdoorn
• Rode ceder
• Gemeenschappelijke hopbeuk
• Zwart grenen
• Tweekleurig eiken
• Gewone Robinia
• Manchurische linde
• Siberische iep

Elke stad is echter klimatologisch uniek en heeft zijn eigen bijzonderheden. Daarom kunnen dergelijke lijsten alleen als richtlijn dienen.
Er zijn ook aanvullende criteria: de zilverlinde en bijvoorbeeld de kalkoen kunnen allebei goed omgaan met de toenemende klimatologische extreme situaties. De zilveren linde heeft echter de neiging om takken te breken en de Turkse eik is gevoelig voor verdichte grond en strooizout. Er zijn dus veel factoren waarmee u rekening moet houden bij het kiezen van de juiste bomen voor een bepaalde locatie.

Een handig hulpmiddel hiervoor is citrus-, een database voor stadsbomen. Door het invoeren van eisen en voorwaarden kunnen hier geschikte boomsoorten worden geïdentificeerd.

Biodiversiteit voor de stad van de toekomst

Droogtebestendige bomen staan ​​centraal in de steden van de toekomst. Een andere belangrijke factor is de biodiversiteit. Alleen een grote diversiteit aan boomsoorten kan een gezonde boompopulatie garanderen. Momenteel bedekken drie tot acht boomsoorten de meeste straatbomen in de meeste Duitse steden. Als een van deze soorten ongedierte of een ziekte wordt aangevallen, raakt een groot deel van de straatboompopulatie in de hele stad beschadigd.

Biodiversiteit helpt het risico te verkleinen dat veel bomen tegelijkertijd ziek worden. Diversiteit is daarom essentieel voor een veerkrachtige bomenpopulatie.
De soortendiversiteit in stadsbomen draagt ​​ook bij aan het vergroten van de stedelijke biodiversiteit. Bomen zijn kleine ecosystemen die over het algemeen de biodiversiteit vergroten. Insecten, vogels en kleine zoogdieren vinden voedsel en geschikte leefgebieden in bomen. Evenzo andere planten en paddenstoelen. Hoe meer bomen er in een stad staan, hoe groter hun diversiteit en hoe beter ze met elkaar verbonden zijn, hoe hoger de biodiversiteit van de steden. Naarmate de verstedelijking vordert, levert de stedelijke biodiversiteit een belangrijke bijdrage.

Wat hebben steden met biodiversiteit te maken?
De wetenschappers Ingolf Kühn, Roland Brandl en Stefan Klotz hebben in één Studie vond dat in Centraal-Europa met stedelijke gebieden van 100 km² (ongeveer zo groot als Heidelberg) en met een bevolking van meer dan 200.000 zijn er gemiddeld 1000 verschillende plantensoorten. De onderzoekers benadrukken dat daarmee de stedelijke regio's de biodiversiteit van het intensief gebruikte cultuurlandschap ver overstijgen.

Het netwerk BioFrankfurt schrijft dat varen en bloeiende planten in 1675 in de omgeving van Frankfurt veel voorkomen. Ter vergelijking: in het 1250 keer grotere Taunusgebergte komen slechts XNUMX plantensoorten voor.

Steden zijn echte hotspots op het gebied van biodiversiteit. Maar waarom zo veel nadruk leggen op biodiversiteit? BioFrankfurt schrijft:

"Voor mensen is biodiversiteit een van de belangrijkste fundamenten van het leven en een garantie voor kwaliteit van leven, waarvan we op veel manieren afhankelijk zijn of hiervan profiteren."

En het uitsterven van soorten is een van de meest urgente problemen voor de mensheid.
Stadsbomen kunnen hier, naast alle andere belangrijke bijdragen, een waardevolle bijdrage aan leveren. En biodiversiteit kan ook een sociale dimensie hebben: bomen als moderne stedelijke commons. 

Stadsbomen van de toekomst

Een andere interessante vraag met betrekking tot stadsbomen van de toekomst zou kunnen zijn:
Welke bomen creëren een extra meerwaarde voor het lokale ecosysteem en de lokale bevolking?
Zo zouden bomen in parken in de toekomst meer geselecteerd kunnen worden zodat ze ook maatschappelijke functies vervullen. Steden zouden in toenemende mate walnoot-, appel- of vijgenbomen in hun parken kunnen planten en zo plekken creëren waar mensen zich nauwer kunnen verhouden tot de groene ruimtes.
Een prominent voorbeeld hiervan is de Eetbare stad Andernach​ Andernach heeft eetbare bomen, struiken en groenten geplant op zijn groengebieden met als doel het openbaar groen creatiever te maken, ook rekening houdend met een moeilijke huishoudelijke situatie en het bevorderen van de stedelijke biodiversiteit.

Hierdoor werden deze openbare voorzieningen ontmoetingsplaatsen voor mensen van verschillende leeftijden en culturen.

Wat vind je van dit idee? Plaatsen creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en zich kunnen verhouden tot de natuur en hun dieet? Zulke plaatsen zouden mensen bewust kunnen maken van hoe onze ouders en grootouders een deel van hun eigen voedsel verbouwden. Het zou voor veel steden winstgevend kunnen zijn om weer meer op lokale systemen te vertrouwen en het publiek via boompercelen bij dit werk te betrekken.

Andrew Hunkeler
Afgestudeerd sociaal en cultureel antropoloog met een focus op duurzaam en participatief groenontwerp in steden. (Meer over de auteur). 
Mijn visie is om samen te brengen: mensen en bomen, natuur en cultuur, bevolking en stedelijke autoriteiten.
Als je vragen, suggesties, interessante verhalen of opwindende kennis over dit onderwerp hebt, schrijf me dan: andreas@baumbad.de​ Ik kijk uit naar je bericht!