De effecten van klimaatverandering op stadsbomen

Klimaatverandering vormt een aanzienlijke bedreiging voor onze stedelijke bomen. Stijgende gemiddelde temperaturen, langdurige droogte en periodes van droogte, evenals nieuwe plagen, brengen de gezondheid en het voortbestaan ​​in gevaar vieler Boomsoorten in Duitse steden. In dit artikel wordt onderzocht welke bomen vooral getroffen worden en welke maatregelen genomen kunnen worden om de veerkracht van stadsbomen te vergroten.

De impact en gevolgen van klimaatverandering op stadsbomen zijn divers en diepgaand. Stijgende temperaturen leiden tot droogtestress, verhogen de waterbehoefte en verstoren de fotosyntheseprocessen van bomen. In dichtbebouwde steden is dit zelfs nog problematischer, omdat asfalt en beton ook warmte en warmte opslaan. Een voorbeeld hiervan zijn esdoorns in München, die de afgelopen jaren steeds meer te lijden hebben gehad en verzwakt zijn door de hitte. Dit stedelijke hitte-eilandfenomeen maakt het moeilijker voor stedelijke bomen om af te koelen en resulteert vaak in boomschade en vereist meer watervoorraden.

Naast de stijgende temperaturen vormen de steeds langere perioden van droogte een extra uitdaging. In Berlijn zijn beukenbomen de afgelopen jaren bijzonder blootgesteld aan droogte. Ze hebben voortdurend menselijk water nodig om te overleven. Toch is het aantal beuken de afgelopen jaren flink afgenomen.

Ook plagen en boomziekten vormen een steeds groter probleem. Mildere winters bevorderen de verspreiding van ongedierte zoals de askever. In Hamburg is er bijvoorbeeld een frequente aantasting van essen door de eskever, waardoor de boompopulatie aanzienlijk is verminderd en veel essen schade hebben geleden.

Bijzonder bedreigde boomsoorten in Duitse steden

Enkele van de bijzonder kwetsbare boomsoorten in Duitsland zijn de Noorse esdoorn (Acer platanoides), de Europese beuk (Fagus sylvatica), de gewone es (Fraxinus excelsior) en de zilverberk (Betula pendula). Deze soorten zijn bijzonder kwetsbaar voor hitte- en droogtestress, maar ook voor plagen en ziekten die toenemen en zich sneller verspreiden als gevolg van de klimaatverandering.

• Noorse esdoorn (Acer platanoides): De Noorse esdoorn heeft vooral last van hitte en droogte. Vooral in stedelijke regio's als München hebben Noorse esdoorns het probleem om voldoende water te krijgen. Ze vertonen vaak tekenen van droogtestress, zoals verwelkte bladeren of vroegtijdig afwerpen van bladeren.
• Europese beuk (Fagus sylvatica): De gewone beuk is een van de belangrijkste en meest voorkomende boomsoorten in Duitsland en is bijzonder gevoelig voor droogte. In Berlijn is een bijzonder groot aantal beukenbomen gestorven of beschadigd door de droogte van de afgelopen jaren. De schors scheurt vaak en maakt de beuk gevoeliger voor schimmelinfecties.
• Gemeenschappelijke as (Fraxinus excelsior): De es wordt vooral bedreigd door de esjuweelkever. De milde en warmere winters van de afgelopen jaren hebben het voor deze plaag gemakkelijker gemaakt om zich te verspreiden. In Hamburg is al een aanzienlijk deel van de essen gestorven door de schade veroorzaakt door deze kever.
• zilver berk (Betula pendula): Deze berk is gevoelig voor wisselende temperaturen of extreme weersomstandigheden en langdurige droogte. In stedelijke regio's zoals Leipzig zijn al veel zilverberken gestorven als gevolg van extreme weersomstandigheden veroorzaakt door hittegolven en een gebrek aan water.

Mitigatie- en aanpassingsstrategieën

De gezondheid en veerkracht van stadsbomen kan door verschillende maatregelen worden verbeterd. Eén van deze strategieën is de herbebossing van steden met droogteresistente boomsoorten zoals zwarte sprinkhaan (Robinia pseudoacacia) en ginkgo (Ginkgo biloba). Deze kunnen beter omgaan met droogte en klimaatverandering.

Efficiënte irrigatiesystemen zijn hierbij van groot belang. Boomwaterzakken zijn bijzonder nuttig gebleken. Deze waterzakken laten via druppelirrigatie gedurende vele uren water in de grond stromen en sijpelen diep in de grond, waarbij ze het wortelsysteem van de bomen bereiken zonder dat het water verdampt of van het oppervlak wegloopt. Ze worden voornamelijk gebruikt in het droge seizoen. De zakken kunnen eenvoudig als een jas rond de boomstam worden geplaatst, waardoor hulpbronnenbesparende en effectieve bewatering van de bomen mogelijk wordt.

Een ander punt is de ecologische stadsplanning, die de gezondheid van bomen bevordert. Het creëren van zogenaamde “groene” corridors en het vermijden van hitte-eilanden kunnen een positieve impact hebben op het stedelijke microklimaat. Een voorbeeld is het ‘Green Lung’-project in Leipzig, waarbij grote groene gebieden werden aangelegd die de temperatuur in de binnenstad verlagen en de luchtkwaliteit verbeteren.

Maatschappelijke betrokkenheid is net zo belangrijk, zo niet cruciaal. Boomsponsoring, die wordt aangeboden door steden en gemeenten, maar ook door particuliere initiatieven of non-profitorganisaties, helpt burgers te motiveren en te betrekken bij het verzorgen en bewateren van stadsbomen. Dit versterkt de collectieve actie.

Een sterker collectief initiatief is noodzakelijk

Het voortbestaan ​​van stadsbomen vereist ook onderzoek en ontwikkeling. De Duitse wetenschap en klimaatonderzoek werken aan oplossingen om klimaatbestendige boomsoorten te ontwikkelen en het succesvolle gebruik ervan in de stedelijke bosbouw te bevorderen. Politieke steun op lokaal en nationaal niveau is ook essentieel om de juiste juridische impulsen en regelgeving te definiëren voor een duidelijke implementatie.

Bomen planten is één ding; het proces daarna is een ander ding

Stadsbomen zijn van onschatbare waarde voor het stedelijke ecosysteem. Ze zorgen voor schaduw en verkoeling, verbeteren de luchtkwaliteit en ondersteunen de biodiversiteit. Daarom is het zo cruciaal om bomen te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Door droogte- en klimaatbestendige boomsoorten te planten, effectieve irrigatiesystemen te gebruiken (zoals de baumbad-irrigatiezakken), burgers te betrekken via gemeenschapsacties en wetenschap en politiek te integreren, kunnen we ervoor zorgen dat onze steden groen en leefbaar voor ons blijven.