Stadsbomen van de toekomst

Bomen geven schaduw aan steden en koelen ze af door verdamping. Bomen helpen steden omgaan met de twee grootste meteorologische uitdagingen van klimaatverandering: Hogere temperaturen en extreme neerslaggebeurtenissen. 

Bomen zijn daarom een ​​belangrijk onderdeel van stedelijke klimaatadaptatiestrategieën. Maar bomen hebben ook last van klimaatverandering, stijgende temperaturen en langere droge periodes. Je koelprestaties zijn afhankelijk van de watertoevoer. Wanneer bomen last hebben van een gebrek aan water, kunnen ze niet meer efficiënt koelen. Ook zijn ze gevoeliger voor ziekten en plagen. Vurenbomen gebruiken bijvoorbeeld hars om schorskevers af te weren en hebben daarvoor water nodig.

En stadsbomen hebben sowieso moeilijke omstandigheden: Hogere temperaturen dan in de omringende natuur, verharde oppervlakken, schaarse wortelruimte, strooizout.
Het klimaat verandert en dat wordt steeds zichtbaarder. Christian Hönig, boombeschermingsexpert bij Federatie voor milieu en natuurbehoud Duitsland schrijft:

"Voor het derde droge jaar op rij bestaat het risico op langdurige schade aan de laan-, straat- en parkbomen."

De uitdaging van de klimaatverandering

Veel stadsbomen hebben al problemen met het omgaan met de huidige klimatologische omstandigheden. We moeten verwachten dat de problemen alleen maar erger worden. De Duitse Federale Milieuagentschap gaat ervan uit dat de gemiddelde temperatuur op aarde tegen het jaar 2100 met 1,8 tot 4,0 graden Celsius zal stijgen.
De stadsbomen moeten daarom voldoen aan de klimatologische omstandigheden van de toekomst. En dat betekent: langere droge seizoenen en hogere gemiddelde temperaturen.  

Hier wil ik naar het onderwerp verwijzen Stadsbomen van de toekomst richten zich vooral op het aspect boomsoort. Om ervoor te zorgen dat steden ook in de toekomst een gezonde bomenpopulatie blijven hebben, zijn andere maatregelen belangrijk: aangepaste irrigatie, grotere gebieden waar regenwater kan wegsijpelen, grotere ruimtes om te wortelen. Daarnaast nemen plantengemeenschappen en goede groene netwerken toe.

Boomsoorten voor de toekomst

Welke bomen kunnen de steeds heter en droger wordende zomers overleven – en tegelijkertijd omgaan met vorst?
De boswetenschappers Andreas Roloff, Stephan Bonn en Sten Gillner hebben de Matrix van klimaatsoorten Gesport. Deze lijst bevat stadsboomsoorten en -heesters die aan beide criteria voldoen.
Enkele voorbeelden van inheemse stadsbomen en -heesters die zowel winterhard als droogtetolerant zijn:

• Veldesdoorn
• Grijze els
• Gewone jeneverbes
• Forest dennen
• Baden lijsterbes
• Gemeenschappelijke rotspeer
• Rock kers

Enkele voorbeelden van niet-inheemse stadsbomen en -heesters die zowel winterhard als droogtetolerant zijn:

• Esdoorn
• Rode ceder
• Gemeenschappelijke hopbeuk
• Zwart grenen
• Tweekleurig eiken
• Gewone Robinia
• Manchurische linde
• Siberische iep

Elke stad is echter klimatologisch uniek en heeft zijn eigen bijzonderheden. Daarom kunnen dergelijke lijsten alleen als richtlijn dienen.
Er zijn ook aanvullende criteria: de zilverlinde en de eik kunnen bijvoorbeeld allebei goed omgaan met steeds extremere klimaatsituaties. De zilverlinde heeft echter de neiging takken te breken en de eik reageert gevoelig op verdichte grond en strooizout. Er zijn dus veel factoren waarmee u rekening moet houden om de juiste bomen voor een bepaalde locatie te kiezen.

Een handig hulpmiddel hiervoor is citrus-, een database voor stadsbomen. Door het invoeren van eisen en voorwaarden kunnen hier geschikte boomsoorten worden geïdentificeerd.

Biodiversiteit voor de stad van de toekomst

Droogteresistente bomen staan ​​centraal in de steden van de toekomst. Een andere belangrijke factor is biodiversiteit. Alleen een grote diversiteit aan boomsoorten kan een gezonde boompopulatie garanderen. Momenteel vormen drie tot acht boomsoorten de meerderheid van de straatbomen in de meeste Duitse steden. Als een van deze soorten wordt aangevallen door plagen of ziekten, zal een groot deel van de straatbomen in de stad worden aangetast.

Biodiversiteit helpt het risico te verkleinen dat veel bomen tegelijkertijd ziek worden. Diversiteit is daarom essentieel voor een veerkrachtige bomenpopulatie.
De soortendiversiteit in stadsbomen draagt ​​ook bij aan het vergroten van de stedelijke biodiversiteit. Bomen zijn kleine ecosystemen die over het algemeen de biodiversiteit vergroten. Insecten, vogels en kleine zoogdieren vinden voedsel en geschikte leefgebieden in bomen. Evenzo andere planten en paddenstoelen. Hoe meer bomen er in een stad staan, hoe groter hun diversiteit en hoe beter ze met elkaar verbonden zijn, hoe hoger de biodiversiteit van de steden. Naarmate de verstedelijking vordert, levert de stedelijke biodiversiteit een belangrijke bijdrage.

Wat hebben steden met biodiversiteit te maken?
De wetenschappers Ingolf Kühn, Roland Brandl en Stefan Klotz hebben in één Studie vond dat in Centraal-Europa met stedelijke gebieden van 100 km² (ongeveer zo groot als Heidelberg) en met ruim 200.000 inwoners komen er gemiddeld zo’n 1000 verschillende plantensoorten voor. De onderzoekers benadrukken dat stedelijke regio’s de biodiversiteit van het intensief gebruikte cultuurlandschap ruimschoots overtreffen.

Het netwerk BioFrankfurt schrijft dat varen en bloeiende planten in 1675 in de omgeving van Frankfurt veel voorkomen. Ter vergelijking: in het 1250 keer grotere Taunusgebergte komen slechts XNUMX plantensoorten voor.

Steden zijn echte hotspots op het gebied van biodiversiteit. Maar waarom zo veel nadruk leggen op biodiversiteit? BioFrankfurt schrijft:

"Voor mensen is biodiversiteit een van de belangrijkste fundamenten van het leven en een garantie voor kwaliteit van leven, waarvan we op veel manieren afhankelijk zijn of hiervan profiteren."

En het uitsterven van soorten is een van de meest urgente problemen voor de mensheid.
Stadsbomen kunnen hier, naast alle andere belangrijke bijdragen, een waardevolle bijdrage aan leveren. En biodiversiteit kan ook een sociale dimensie hebben: bomen als moderne stedelijke commons. 

Stadsbomen van de toekomst

Een andere interessante vraag met betrekking tot stadsbomen van de toekomst zou kunnen zijn:
Welke bomen creëren een extra meerwaarde voor het lokale ecosysteem en de lokale bevolking?
Zo zouden bomen in parken in de toekomst meer geselecteerd kunnen worden zodat ze ook maatschappelijke functies vervullen. Steden zouden in toenemende mate walnoot-, appel- of vijgenbomen in hun parken kunnen planten en zo plekken creëren waar mensen zich nauwer kunnen verhouden tot de groene ruimtes.
Een prominent voorbeeld hiervan is de Eetbare stad Andernach​ Andernach heeft eetbare bomen, struiken en groenten geplant op zijn groengebieden met als doel het openbaar groen creatiever te maken, ook rekening houdend met een moeilijke huishoudelijke situatie en het bevorderen van de stedelijke biodiversiteit.

Hierdoor werden deze openbare voorzieningen ontmoetingsplaatsen voor mensen van verschillende leeftijden en culturen.

Wat vind je van dit idee? Plaatsen creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en opnieuw in contact kunnen komen met de natuur en voedsel? Dergelijke plaatsen zouden het bewustzijn kunnen vergroten van de manier waarop onze ouders en grootouders een deel van hun eigen voedsel verbouwden. Het zou voor veel steden nuttig kunnen zijn om weer meer op lokale systemen te vertrouwen en het publiek bij dit werk te betrekken via 'tree commons'.

Andrew Hunkeler
Afgestudeerd sociaal en cultureel antropoloog met een focus op duurzaam en participatief groenontwerp in steden. (Meer over de auteur). 
Mijn visie is om samen te brengen: mensen en bomen, natuur en cultuur, bevolking en stedelijke autoriteiten.
Als je vragen, suggesties, interessante verhalen of opwindende kennis over dit onderwerp hebt, schrijf me dan: andreas@baumbad.de​ Ik kijk uit naar je bericht!